Article

Fase 2: De constructie van de kas

Wij hebben naar bepaalde factoren gekeken voor de constructie van de kas, dit zijn: de richting van de kas, de afmetingen, de vorm en het ontwerp van het dak en met materiaal van de constructie.

1) Het kiezen van de richting:

Uit onderzoek is gebleken dat de kas het beste in een oost-west richting gebouwd wordt. Dit wil zeggen dat de lange zijdes aan de oost en west kant liggen [1]. Dit geldt op bijna elke plek ter wereld, aangezien zo’n configuratie meer licht vangt tijdens de winter en minder in de zomer maanden[2]. Hoewel dit effect veel groter is op hogere breedtegraden (omdat daar de zon lager staat) heeft het ook in Suriname een kleine impact [2]. Daarnaast komt deze oriëntatie voor ons ontwerp beter uit voor de windrichting, hier komen we later op terug.

2) Afmetingen van de kas:
We hebben een terrein beschikbaar gekregen van ongeveer 10 x 15 meter met de 15 meter aan de oost en west zijde. Dit komt goed uit doordat de zijdes aan de goede zonkant liggen. Wij hebben wel bedacht om de kas acht meter breed te maken in plaats van tien. Dit hebben we besloten na overleg met de LVV en Stanley Oosthuizen, een kassenexpert die momenteel werkt voor de Inter-American Institute for Cooperation on Agriculure (IICA). De LVV vertelde ons dat bijna alle kassen gemaakt worden in 8x15 formaat omdat de materialen die lokaal beschikbaar zijn vaak alleen in formaten geschikt zijn die perfect zijn voor deze grootte. Als de kas 1 of 2 meter breder zou worden, dan zou de kas in verhouding tot de ruimte die je er mee wint een stuk duurder worden. Meneer Oosthuizen vertelde ons dat er nog een factor meespeelt, namelijk de ventilatie. Als je de kas 10x15 maakt begint deze meer vierkant te worden dan rechthoekig, wat nadelig is voor de ventilatie in de kas.

De hoogte van de kas is ook belangrijk. De warme lucht in de kas stijgt op en deze zal vast blijven zitten in het dak van de kas. Als het dak niet hoog genoeg is blijft deze warmte in de gewassen hangen, wat niet goed is voor de gewassen. Het is belangrijk om dit tegen te gaan door de kas hoog te maken en een gat in het midden van het dak te plaatsen. Wij hebben gevonden dat voor optimale ventilatie de kas aan de zijkanten 3 meter hoog moet zijn en in het midden 6 meter. Wij hebben besloten hem in het midden slechts 5 meter hoog te maken uiteindelijk omdat we inzagen dat het op de boerderij onmogelijk was om op zo'n hoogte goed te kunnen werken. Wij denken dat dit verder geen effecten zal hebben op de ventilatie. 

3) De vorm van het dak
Over de hele wereld zijn kassen te vinden met verschillende daken. De meest voorkomende dak samenstellingen zijn, zie afbeelding:

Even-span, uneven-span, vinery, modified arch en quonset.

constructie kas

De quonset constructie is het beste om de kas koel te houden en de uneven-span wordt het warmst, de andere drie vormen zijn ongeveer even warm [2]. Wij hebben toch gekozen voor de even-span configuratie omdat deze het goedkoopst is en het makkelijkst is om te bouwen. Deze kan namelijk gebouwd worden van hout, terwijl de quonset alleen kan worden gebouwd uit ijzer wat te duur wordt voor de lokale bevolking in Moengo. Hout is goed voor de lokale economie omdat dit lokaal in Moengo verkocht wordt. 

4) Het ontwerp van het dak
De twee eigenschappen die het dak moet hebben is dat het licht moet doorlaten en sterk genoeg moet zijn om de regen te kunnen blokkeren zonder kapot te gaan.

Het licht doorlaten is belangrijk voor de fotosynthese, maar dit zorgt voor opwarming in de kas. De dagen in de tropen zijn kort en tijdens het regenseizoen is het veel bewolkt. Toch is er genoeg zon voor het gezond groeien van de planten. Het dak zal vervangen moeten worden als het minder licht door gaat laten door algen of krassen. 

De heer Oosthuizen heeft ons verteld dat landbouwplastic het beste is van wat er nu te verkrijgen is. Landbouwplastic is een soort plastic die zonlicht doorlaat en sterk genoeg is om harde regen tegen te houden. Hoewel golfplaten duurzamer lijken, komen hier makkelijk krassen op en dan laat het dak niet meer genoeg licht door. Met landbouwplastic is het probleem dat er vaak algengroei op komt of dat dit scheurt. Daarom is het belangrijk dat dit regelmatig gecontroleerd en vervangen wordt.

Het beste zou zijn om NIR blocking film te gebruiken, dit laat al het licht door behalve de infraroodstraling en blokkeert ook de regen [9]. Het probleem hiermee is echter dat het veel duurder is en in Suriname nergens beschikbaar is.

5) Het materiaal van de constructie
Voor de constructie is gekozen na overleg met het LVV, een consult met Stanley Oosthuizen en het bezoek van meerdere kassen, dat het beste materiaal voor de constructie Walaba hout is bij de palen aan de zijkant die veel gewicht dragen en Gronfolo hout voor het dak. Walaba hout is sterk, goedkoop en makkelijk verkrijgbaar in Suriname. Gronfolo is iets minder sterk maar ook goedkoper, het voldoet goed aan de constructie eisen voor het dak. 

Wij hebben ook gekeken om het dak van PVC te maken. PVC is heel goedkoop, echter voor zo’n grote constructie niet sterk genoeg. Suriname wordt een paar keer per jaar getroffen door heftige stormen, een pvc constructie zou het in zo’n geval begeven. 

Tenslotte hebben we gekeken naar de mogelijkheid van bamboe voor het dak. Deze grassoort is zeer sterk, goedkoop en vele malen duurzamer dan het gebruik van hout. Wij hebben gekeken of er een mogelijkheid was om samen te werken met Caribamboo, een stichting uit Paramaribo die het gebruik van bamboe op verschillende velden aan het promoten is om het kappen van hard hout tegen te gaan. Zij beschikten nog niet over voldoende gegevens over de waardes van Bamboe. Zij hebben ons uitgenodigd om dit zelf te doen, maar hier was onvoldoende tijd voor en gebrek aan de benodigde apparatuur. Een toekomstige samenwerking tussen Caribamboo en een ander kassenproject zou een mooi vervolgproject kunnen zijn. Bamboe zou een extra duurzame factor kunnen leveren voor het ontwerp.